شورای مقدس، مهم و جهانی به واسطه‌ی فیض خدا و به فرمان امپراتورمان، که شخصی راست‌دین و دوستدار مسیح است، یعنی مارسیان و والنتینیان آگوستوس، در کلان‌شهر کالسدون در استان بطانیه گرد هم آمدند. این شورا در کلیسای شهید مقدس و پیروز، اوفمیای نجیب، برگزار شد و به شرح ذیل حکم نمودند:
خداوند و نجات‌دهنده‌ی ما، عیسی مسیح، معرفت ایمان را در شاگردانش بنا نهاده و فرمود: «سلامتی خود را با شما می‌گذارم، سلامتی خود را به شما می‌دهم». در آخر، هیچ‌کس نباید در آموزه‌ی راست‌دینی با برادر خود مختلف باشد، بلکه اعلام راستی باید در همه به طور یکسان دیده شود.
اما از آنجا که شخص شریر متوقف نشده و با راه و روش خود مترصد خشکاندن بذر راست‌دینی و ابداع چیزی جدید در مقابل حقیقت می‌باشد، خداوند، با توجه همیشگی‌اش به نسل بشر، بر آن شد تا این امپراتور باایمان و راست‌دین را برانگیزاند و از تمام نقاط، کشیشان برجسته را به خود بخواند. بر این اساس و با عمل فیض خداوندمان عیسی مسیح باشد که ما هر عنصر مضر را از میان گوسفندان مسیح خارج ساخته و گله را با علف‌های تازه‌ی حقیقت غنی نماییم.
این امر را در عمل، با داشتن رأی پنهان برای بیرون کشیدن عقاید غلط، به انجام رسانیده‌ایم و با تجدید خاطر نسبت به عقاید عاری از انحراف پدرانمان، تمام اصول سیصد و هجده نفر را اعلام داشته و به علاوه، مانند پدران خود، پذیرای آن اشخاصی باشیم که اعترافات راست‌دینی را می‌پذیرند. منظور آن است که تمام صد و پنجاه نفری که پیش از این در قسطنطنیه ملاقات کردند، مهر خود را بر همین اعتقادنامه زدند.
از این رو (ضمن حفظ نظم و تمامی قوانین ایمان که پیشتر در سند شورای مقدس در افسس صادر شده بود و مقدس‌ترین یادمان‌ها که رهبران آن سیلستین رومی و سیریل اسکندریه‌ای بودند) حکم بر آن می‌دهیم که بیان صحیح و عاری از نکوهش ایمان، آن سیصد و هجده پدر مقدس و برکت‌یافته در قسطنطنیه، برای بیرون راندن بدعت‌هایی که بعد از آن شایع شده و تحکیم همان ایمان جامع و رسولانی، همچنان دارای اعتبار و قابل قبول می‌باشد.
اصول سیصد و هجده (اعتقادنامه‌ی شورای نیقیه)
ما به یک خدا ایمان داریم، پدر قادر مطلق، خالق آسمان و زمین، خالق همه‌ی چیزهای دیدنی و نادیدنی. و به یک خداوند، عیسی مسیح، یگانه پسر زاده‌شده از پدر، زاده‌شده از پدر پیش از تمام عالم‌ها، خدا از خدا، نور از نور، خدای حقیقی از خدای حقیقی، زاده‌شده و نه مخلوق، هم‌ذات با پدر. همه‌ی چیز توسط او خلق شد؛ او برای ما انسان‌ها و برای نجات ما از آسمان نزول کرد و به واسطه‌ی روح‌القدس از مریم باکره جسم گرفت و انسان شد. در زمان حکومت پنطیوس پیلاطس، برای ما مصلوب شد. رنج کشید و به خاک سپرده شد و در روز سوم، مطابق کتاب‌مقدس، از مردگان برخاست و به آسمان‌ها صعود کرد و در دست راست پدر نشسته است و باز خواهد آمد با شکوه و جلال خود تا زندگان و مردگان را داوری کند و سلطنت او پایانی نخواهد داشت.
و ما ایمان داریم به روح‌القدس، خداوند و بخشنده‌ی حیات، که از پدر و پسر صادر می‌شود، که با پدر و پسر همراه پرستش و تمجید می‌شود و از طریق انبیا سخن گفته است. ما ایمان داریم به یک کلیسا، مقدس، جامع و رسولی. ما به یک تعمید برای آمرزش گناهان اعتقاد داریم. ما در انتظار رستاخیز مردگان و زندگی در عالم آینده هستیم. آمین.
اما افرادی که می‌گویند: «او از قبل وجود نداشته یا پیش از آن که مولود شود وجود نداشه، یا او را موجودی ساخته شده از نیستی می‌دانند. و یا کسانی که می‌گویند: پسر خدا از ذات و جوهری متفاوت و بی‌ثبات و تغییرپذیر است، این‌ها همه توسط کلیسای جامع رسولانی اَناتیما خطاب می‌شوند.»
اصول صد و پنجاه:
ما به یک خدا ایمان داریم، پدر قادر مطلق، خالق آسمان و زمین، خالق همه‌ی چیزهای دیدنی و نادیدنی. و به یک خداوند، عیسی مسیح، یگانه پسر زاده‌شده از پدر، زاده‌شده از پدر پیش از تمام عالم‌ها، خدا از خدا، نور از نور، خدای حقیقی از خدای حقیقی، زاده‌شده و نه مخلوق، هم‌ذات با پدر. همه‌ی چیز توسط او خلق شد؛ او برای ما انسان‌ها و برای نجات ما از آسمان نزول کرد و به واسطه‌ی روح‌القدس از مریم باکره جسم گرفت و انسان شد. در زمان حکومت پنطیوس پیلاطس، برای ما مصلوب شد. رنج کشید و به خاک سپرده شد و در روز سوم، مطابق کتاب‌مقدس، از مردگان برخاست و به آسمان‌ها صعود کرد و در دست راست پدر نشسته است و باز خواهد آمد با شکوه و جلال خود تا زندگان و مردگان را داوری کند و سلطنت او پایانی نخواهد داشت.
و ما ایمان داریم به روح‌القدس، خداوند و بخشنده‌ی حیات، که از پدر و پسر صادر می‌شود، که با پدر و پسر همراه پرستش و تمجید می‌شود و از طریق انبیا سخن گفته است. ما ایمان داریم به یک کلیسا، مقدس، جامع و رسولی. ما به یک تعمید برای آمرزش گناهان اعتقاد داریم. ما در انتظار رستاخیز مردگان و زندگی در عالم آینده هستیم. آمین.
این اصول حکیمانه و نجات‌بخش از فیض الهی برای شناخت کامل و اثبات راست‌دینی کافی هستند، زیرا که هر دو به طور کامل اصول اساسی را در باب پدر، پسر و روح‌القدس تعلیم داده و تجسم خداوند را در مقابل کسانی که با ایمان آن را می‌پذیرند، قرار می‌دهند. اما افرادی در پی کنار گذاشتن موعظه‌ی حقیقت بوده و اظهارات احمقانه و برآمده از بدعت‌هایشان را اختراع می‌کنند.
بعضی جسارت کرده و با انکار عنوان «مادر خداوند» به باکره، در پی به فساد کشاندن راز تجسم خداوندمان عیسی مسیح می‌باشند. برخی دیگر در پی گسترش سردرگمی و اختلاط بوده و بی‌شرمانه تصور می‌کنند که طبیعت انسانی و طبیعت الهی در خداوند یکسان است و بدون هیچ برهان و منطقی، تأکید بر آن دارند که طبیعت الهی یگانه مولود خداوند با در هم آمیختگی طبیعت خدا و انسان ممکن شده است.
بنابراین، شورای مقدس، عالی و جهان‌شمول فعلی بر آن شد تا در ابتدا مانع ورود دسیسه‌های آنها علیه راستی شود و با تصدیق تغییرناپذیر بودن آموزه‌ها، رأی بر آن داد تا اعتقاد و اصول سیصد و هجده پدر مقدس باید بدون تغییر باقی بماند. همچنین، تعلیم صد و پنجاه پدر مقدس را در مورد ذات روح‌القدس، که در شهر امپراتور گرد هم آمدند، در مقابل افرادی که علیه روح‌القدس ادعا آورده‌اند، قرار می‌دهیم. آنها برای همه اعلام نمودند نه آنکه گذشتگان آنها قصور کرده‌اند، بلکه تا حقایق را در وصف روح‌القدس بیان کرده و در مقابل کسانی که در پی پس زدن حاکمیت او هستند، قرار دهند.
و به جهت کسانی که درصدد به فساد کشاندن راز تجسم هستند و کسانی که بی‌شرمانه ابراز می‌دارند او که از مریم مقدس متولد شده، صرفاً یک انسان محض است، به نامه‌های سیریل، کشیش کلیسای اسکندریه، به نستوریوس و به شرق ارجاع می‌دهیم. نامه‌هایی که مورد قبول بوده و توافق ایجاد نمودند، برای رد تفکرات مهلک نستوریوس و برای اصلاح کسانی که برای خدا غیرت داشته و مشتاق دانستن اصول نجات‌بخش هستند. برای تأیید آموزه‌های صحیح نیز به درستی متحد گشتند، طبق نامه‌های اسقف اعظم و مقدس لئو، اسقف روم باستان، که برای دفع کردن نظر غلط اوتیست به اسقف اعظم فلاویان نوشته شده بود، زیرا که همنظر با پطرس اعظم بوده و ستونی استوار علیه گمراهی است.
شورا با همه‌ی کسانی که فرضیه‌ی غلط ثنویت (ترکیب دو ذات و وجود ذات تازه) را به تجسم پسر نسبت می‌دهند، مخالف است و این تعلیم هم توسط گروهی از کشیشان است که با جسارت می‌گویند الوهیت او که از خدا زاده شده، قابل بحث و تجدیدنظر است، کسانی که در مورد اینکه مسیح دارای دو طبیعت بوده، دچار سردرگمی هستند.
شورا در مقابل کسانی که طبیعت دوگانه‌ی مسیح را رد می‌کنند، ایستادگی می‌کند، کسانی که معتقدند مسیح صورت غلامی را که در قامت انسان برای ما بر خود گرفت، از ابتدا دارا بوده و یک طبیعت جدید بعد از تجسم یافته است.
بنابراین، با پیروی از پدران مقدس، همه‌ی ما با رأیی همنظر این را تعلیم می‌دهیم که خداوند ما، عیسی مسیح، برای ما همان یگانه پسر است که بوده، خدای کامل و انسان کامل، کاملاً خدا و کاملاً انسان، دارای روح و جسم و جان، در الوهیت هم‌ذات با پدر و در انسانیت خود هم‌ذات با ما، به شباهت ما در همه‌ی جوانب ولی بدون گناه. در الوهیت، زاده‌شده از خدا، پیش از زمان‌ها، ولی در زمان آخر، کاملاً به شباهت ما و برای نجات ما از مریم باکره و در قامت انسانی متولد شد.
همان مسیح، پسر و خداوند، یگانه زاده‌شده، تصدیق شده در دو طبیعت، بدون اختلاط و تغییر و تقسیم و جدا نمودن و تفاوت‌های دو طبیعت هرگز به دلیل اتحادشان از بین نمی‌روند. در عوض، ویژگی‌های هر دو طبیعت همواره باقی بوده و در هر دو یک ذات و یک شخص وجود دارد، نه آنکه او به دو شخص تبدیل و یا تقسیم شده باشد، بلکه همان یک پسر، یگانه زاده‌شده از پدر، کلمه، خداوند، عیسی مسیح، چنان‌که از ابتدا انبیا در مورد او تعلیم داده و همان‌طور که خود خداوند عیسی مسیح ما را تعلیم داد و همچنان که در تعلیم پدران آمده است.
این امور با دقت و وسواس توسط ما معین و تعریف شده است و توسط این شورای مقدس و جهانی این‌چنین رأی داده و حکم می‌نماید: هرگونه نوشته، تألیف، ابداع، تعلیم و تدریس اعتقادنامه‌ای دیگر ممنوع است و کسانی که جسارت کرده و اعتقادی دیگر را تألیف می‌نمایند و یا مغایر با این اصول تعلیم داده و اعتقادی دیگر را به‌عنوان خداشناسی، از بت‌پرستی و یا یهودیت یا هرگونه بدعت دیگری و به هر شکلی پیش می‌آورند، این افراد، اگر کشیش و یا اسقف باشند، باید عزل شوند. کشیش‌ها از هر خدمت و اسقف‌ها از مقام اسقفی و راهب‌ها و یا افراد معمولی، هر که باشد، کشیش‌ها از هر خدمت و اسقف‌ها از مقام اسقفی، و راهب‌ها و یا افراد معمولی هر که باشد، اَناتیما باد.
اصلاحات برای همیشه
ما به‌عنوان ایمان‌داران به مسیح و پیروان اصلاحات پروتستان، اصول ایمان مسیحی تاریخی و اعتقادنامه‌های کهن کلیسا (از جمله اعتقادنامه‌ی رسولان، اعتقادنامه‌ی نیقیه، و اعتقادنامه‌ی کالسدون) را محترم شمرده و مبنای تمامی آموزه‌های تعلیمی خود قرار می‌دهیم. این اصول به‌عنوان محورهای بنیادین برای مسیحیت، به ویژه در قالب پنج «تنها» در نهضت اصلاحات و اعتقادنامه‌های اصلاح‌شده، مانند اعتقادنامه‌های وست‌مینستر، سه شکل وحدت، و اعتقادنامه‌ی تعمیدی لندن در سال ۱۶۸۹، نقش برجسته‌ای در شکل‌دهی ایمان و آموزه‌های تعلیمی ما و نویسندگان همکار ما دارند.